Oltalama, phishing dolandırıcılık yöntemleri, dijital okur yazarlık

İnternetin hayatımızın her noktasına girdiği, internete bağlı her türlü cihazın hacklenebildiği bugünlerde siz ve çevrenizdekilerin bazı önemli noktaları her zaman göz önünde bulundurmasında fayda var.

Eposta yoluyla, sosyal ağlarda verilen reklamlar yoluyla veya bazen bir sms bazen bir direkt mesaj yoluyla oltalamaya gelmeniz dolandırılmanız an meselesi.. Bu yöntemleri tek tek incelemek pek mümkün değil yüzlerce farklı yolla kurbanlarını hacklemeye çalışanlar hergün farklı bir yolla deneme yapmaya devam edeceklerdir. Burada dikkat edilmesi gerek ve basit yöntemlerden bahsedeceğiz..

Eposta yoluyla hack yaygın bir yöntem. Bazen toplu halde gönderilen bazense kişiye özel gönderilen sahte adres ve epostalarla sizi kurum, kuruluş olduğuna inandıran bu kişiler sizi yine sahte bir kurum yada kuruluş sayfasına yönlendirerek oraya girdiğiniz bilgileri ele geçirirler. 

Örneğin; xx bankasından şifrenizi acil güncellemeniz gerektiği ile ilgili bir eposta, veya sosyal medya, eposta hesabınızın tehlikede olduğu ile ilgili bir eposta alabilirsiniz. Gayet profesyonelce hazırlanmış logoları teması ile herşeyiyle birebir kurumu temsil eden bir içerik bir anlık gafletiniz neticesinde epostadaki linke tıklamanız durumunda bilgilerinizi kendi elinizle hackerlara teslim edebilirsiniz. 

Öncelikle epostayı gönderen adresi detaylı şekilde görün. 

  

 

İlk bakışta görünen adres bazen içeriğin kafanızı meşgul etmesi sebebiyle size gerçekçi gelebilir, ama bu tür durumlarda gönderen adresini detaylıca incelemek gerekir. Bazen basit bir harf değişikliğini farketmeniz bile bunun oltalama olduğunu anlamanıza yetecektir. mesela noreply@google.com yerine noreply@googgle.com gibi bir sahte adresten eposta gönderilmiş olabilir. Bu genellikle, banka isimlerinin taklit edilmesi, sosyal ağların isimlerinin taklit edilmesidir. Twitter yerine twiter yazabilecekleri gibi bazende uzantıyı değiştirebilirler. örneğin twitter.com yerine twitter.com.pw gibi bir adresten gelmiş olabilir. Gönderen adresi ilk adreste gözden geçirmeniz gereken yer. Bu aşamada herhangi bir aksilik yoksa mail içeriğini incelemeye geçebilirsiniz.

Şunu belirtmekte fayda var, bankalar ve devlet kurumları size bu tür bilgileri eposta ile iletmez hesabınızla ilgili bir risk olduğunda mutlaka sizinle telefon yoluyla iletişime geçerler. Yinede mail içeriğini inceledikten sonra orada belirtilen linkleride detaylıca kontrol etmelisiniz. Site ismi linkte doğrumu uzantısı gerçek mi v.b. Tüm bunlardan sonra mailde belirtilen buton veya linklere tıklamak yerine tarayıcınızdan kendiniz belirtilen adresi yazarak siteye erişmeniz faydanıza olacaktır. 

Mailde belirtilen adrese tıkladıysanız açılan adresin https:// olarak göründüğünden emin olun. Bu tür kurum ve kuruluşlar mutlak suretle HTTPS kullanır. Http eski ve güvensiz protokoldür. Yine açılan adresin uzantısını .com .net v.s. kontol edin. Site ismini kontrol edin. Aslında orijinali garanti.com.tr olan adresin garnati.com.tr veya garanti.com olarak gösterilmediğinden emin olun.

Sosyal medya reklamların kurum veya kuruluşlar adına maalesef ki hala reklam verebiliyorlar. Google, facebook, instagram, facebook reklam ağları reklam vereni veya reklam içeriğini her zaman birebir incelemez ve reklamın, reklamda sunulan fırsatın doğruluğunu teyit etmez. Bu şekilde incelenmeden yayınlanan reklamlar sebebiyle pek çok insanın canı yanmıştır. 

Sosyal ağlarda sörf yaparken karşınıza çıkan Akbank, garanti bankası v.b. kurumların kampanya reklamları, birebir orijinal logolu ve gayet kaliteli görünen içerikleri sizi cezbedebilir. Yem olarak genellikle bedava bonuslar, büyük indirimler, anlık fırsatlar, hediye ürün ve bakiyeler gibi şeyler kullanılır. Tıkladığınız reklamın sahte kurum adresine yönlendirmesiyle sizden kart yada müşteri bilgileriniz ile doğrulama yapmanız istenir. Bilgilerinizi girdiğinizde sahte başka bir sayfa açılır ve kaydınızı başarıyla oluşturduğunuz size söylenir ama bilgileriniz çoktan hackerların eline geçmiştir. 

Bu gibi durumlarda gördüğünüz cazip ürün ve fırsatlara şüpheci yaklaşın. Hemen inanmayın. Varsa yorumları mutlaka inceleyin, yorumu kapalıysa mutlaka bir iş vardır. :) Tıkladığınızda açılan adresin yine https:// şekilde başladığına emin olun ve domain kısmının doğru olduğunu sahte bir adres olmadığını kontrol edin. aynı zamanda domain uzantısı, com, com.tr gibi eklerin doğru olduğundan emin olun. Bu tür cazip fırsatlardan istifade etmeden önce telefonla direkt kurumu arayarak böyle bir fırsatın gerçekten olup olmadığını sorun. Yada kurum veya kuruluşun websitesine tarayıcınızdan kendiniz adresi yazarak ulaşın ve kampanyalar bölümünde bu tür bir kampanya, fırsat olup olmadığını kontrol edin.

Sms ve direkt mesaj yöntemlerinde de genellikle aynı yöntemler kullanılarak aldatmaya çalışırlar. Yukarıda belirtilen hususlara dikkat ederseniz basit bir oltalamadan kaçınmış olacaksınız.

Kart bilgileriniz, şifrelerinizi veya kişisel bilgileriniz biryerlere yazmadan önce 10 kere düşünün, aceleci olmayın, tam emin olamadıysanız kesinlikle yaptığınız işlemi hemen durdurup o sayfayı kapatın.